Hạt cà phê
Coldbrew kết hợp cùng trái cây mùa hè
Xì Phố gọi đó là ly “cà phê trái cây chín mọng” - bởi hương vị đậm đà của cold brew đặc sản gặp trái cây mùa hè rực rỡ như dâu, cam, xoài, chanh dây…
Xem bài viết80 năm sau Ngày Quốc khánh, chúng ta không chỉ viết tiếp câu chuyện hòa bình, mà còn cần viết tiếp câu chuyện hòa hợp với thiên nhiên. Cùng Xì Phố viết tiếp câu chuyện cà phê Việt, bắt đầu ngay từ nông trại, nơi đất, nước, cây và người gắn bó trong một vòng tròn sống lành.
Một tách cà phê ngon không chỉ đơn giản đến từ hạt chín đỏ. Nó đến từ đất khỏe, nước sạch và bàn tay tử tế của người nông dân. Đó cũng là tinh thần mà nông nghiệp tái sinh trên thế giới đang khuyến khích: trả lại cho đất sự sống, để người và cây cùng khỏe mạnh.
Ở khắp nơi, người ta đang học cách hạn chế và dần loại bỏ sự phụ thuộc vào thuốc diệt cỏ, phân bón hóa học; thay vào đó là cây che phủ, phân hữu cơ, luân canh, và nhất là nuôi lại đất giàu dinh dưỡng tự nhiên.
Với Xì Phố Cafe cũng vậy, chúng tôi lựa chọn rang những mẻ cà phê Việt thơm ngon chất lượng gửi đến thực khách. Nhưng trước hết, một ly cà phê ngon và sạch luôn bắt đầu từ nông trại - nơi cây cà phê được nuôi dưỡng từ bàn tay tử tế và tình yêu của người nông dân.
Làm nông tái sinh không phải đi trong bóng tối. Trên thế giới đã có nhiều chứng nhận đáng tin cậy, như:
- Regenerative Organic Certified (ROC): Dựa trên nền hữu cơ, yêu cầu cao về đất sống, phúc lợi vật nuôi và công bằng với người làm nông. Đây là tiêu chuẩn cao nhất hiện nay về tái sinh, đã có ở Mỹ, Nicaragua, Ấn Độ, v.v.
- Rainforest Alliance (RA): Khuyến khích người làm nông giữ rừng, bảo vệ suối, hạn chế thuốc hóa học và bảo vệ quyền lợi người làm thuê. Nhiều vùng cà phê ở Việt Nam đã có RA.
- Fairtrade (Thương mại công bằng): Giúp nông dân có giá ổn định, được đầu tư cộng đồng, làm ra sản phẩm được trả công xứng đáng.
- AGW – Certified Regenerative: Đo lượng carbon đất, yêu cầu lên kế hoạch giữ nước, bảo vệ đất, đa dạng sinh học và phúc lợi động vật.
- Chứng nhận hữu cơ (USDA, EU, JAS…): Là nền móng đầu tiên, giúp mình tránh dùng thuốc độc, bảo vệ người uống và người làm.
- Với cà phê chất lượng cao, sẽ có chứng nhận dành cho cà phê đặc sản: Specialty Coffee (Arabica) và Fine Robusta.
Ở Xì Phố Cafe, tụi mình không chỉ rang hạt mà còn đồng hành cùng nông dân thay đổi cách làm nông:
- Không thuốc cỏ, không phân hoá học, dùng sinh khối có sẵn như phân bò, tro trấu, cỏ dại tại vườn.
- Giữ cây bản địa, che phủ đất bằng lá và trồng xen chuối, keo dậu, muồng để làm phong phú đất.
- Từng lô cà phê được theo dõi và cải tạo để đạt chứng nhận hữu cơ – tái sinh trong tương lai.
- Giá cà phê mua trực tiếp cao hơn mặt bằng, vì tụi mình tin rằng làm đúng thì phải sống được.
Đặc biệt là tiến trình đa dạng sinh học qua mỗi năm ngay tại nông trại cà phê.
Một cánh đồng không côn trùng, không chim chóc là một hệ sinh thái đang chết dần. Ở Xì Phố, chúng mình tin rằng: vườn nào có chim hót, ong bay, cỏ dại mọc, nấm sinh sôi – thì đó là vườn còn sống. Và vườn sống thì cà phê mới thật sự ngon và lành.
Đa dạng sinh học giúp vườn tự cân bằng, hạn chế sâu bệnh mà không cần thuốc; làm đất khỏe, giữ nước, và là “tấm khiên” chống biến đổi khí hậu.
Tại Đắk Lắk, nông trại cà phê của tụi mình đang trồng xen tiêu, chuối, cây rừng; giữ cỏ bản địa; đào rãnh sinh thái giữ nước; và đếm từng mùa xem có bao nhiêu côn trùng quay lại. Niềm vui lớn nhất là khi thấy chim, bướm, cào cào trở về.
Chúng mình đang học hỏi từ các tiêu chuẩn nêu trên, từng bước nhỏ thôi – nhưng chắc chắn. Vì “cà phê ngon phải đến từ đất sống.”
Chúng ta không chỉ viết tiếp câu chuyện hòa bình, mà còn cần viết tiếp câu chuyện về cà phê Việt mang đặc trưng hương vị bản địa, hội tụ đủ tinh túy những phẩm chất hương vị của cà phê, và đặc biệt - gắn liền với sự phát triển của thiên nhiên: xanh, sạch, trong lành bền vững.
Bạn hãy cùng Xì Phố viết nên câu chuyện ấy từ những hành động nhỏ:
- Nếu bạn là người uống cà phê hay những thực phẩm từ vườn: hãy hỏi nguồn gốc, chọn sản phẩm uy tín – vì sức khỏe và vì công bằng.
- Nếu là nông dân: hãy bắt đầu từ cây che phủ, phân ủ tại chỗ, không xịt thuốc cỏ, và học hỏi thêm từ các mô hình tái sinh.
- Và nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy nhắn cho tụi mình – Xì Phố Cafe luôn sẵn lòng chia sẻ tài liệu, kỹ thuật, kinh nghiệm canh tác tự nhiên với bất cứ ai có chung tấm lòng gìn giữ đất lành.
“Làm nông không chỉ để sống, mà để đất và người cùng sống khỏe với nhau.” – Xì Phố Cafe
Viết tiếp câu chuyện hòa bình cũng có thể bắt đầu từ một ly cà phê Việt chất lượng được trồng ngay trên mảnh đất hình chữ S thân thương này. Không chỉ từ vườn trồng, Xì Phố còn giữ vững lòng tin và tình yêu ấy qua mỗi chặng đường đưa cà phê đến với thực khách. Bạn cùng đồng hành với Xì Phố nhé!
Nguồn tham khảo:
– Rainforest Alliance (2023), Regenerative Organic Alliance (2024), Fairtrade International, A Greener World (AGW), IFOAM 2023, UN FAO, WEF Food Reports.