Bạn có bao giờ đặt ra câu hỏi vì sao cà phê Arabica chỉ xuất hiện ở một số vùng trồng như Sơn La, Quảng Trị, Lâm Đồng của Việt Nam hay cà phê Robusta ở các tỉnh Đăk Lắk, Gia Lai…? Thực tế, cà phê có thể trồng được ở nhiều nơi nhưng để đạt phẩm chất hương vị vốn có và năng suất tốt cho cây thì phải đảm bảo những yếu tố tự nhiên phù hợp. Dưới đây là những yêu cầu sinh thái trong canh tác cà phê Arabica và Robusta, giúp bạn lý giải vì sao giống hai cà phê này chỉ xuất hiện ở một số vùng trồng.
Bạn có chợt nhận ra rằng, các vùng trồng cà phê Arabica kể trên đều xuất hiện ở những vùng núi cao? Chính xác đây là điều kiện sinh thái gần như bắt buộc với giống cà phê này. Độ cao phù hợp để trồng Arabica là từ 1000m - 2000m so với mực nước biển. Tại Việt Nam, có một số vùng trồng Arabica có độ cao từ 1000m đến 1500m. Lý do cây Arabica chỉ phù hợp với độ cao như vậy bởi khả năng chịu sương giá, nấm bệnh, côn trùng tương đối thấp. Còn với giống cà phê Robusta, độ cao thích hợp là từ 500 - dưới 1000m. Giống cà phê này có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt hơn Arabica.
Bên cạnh đó, yếu tố độ cao còn tác động đến quá trình sinh trưởng, tích lũy hương vị và ảnh hưởng đến các điều kiện tự nhiên khác như: lượng mưa, độ ẩm, ánh sáng, nhiệt độ…
Đối với cây cà phê Arabica, lượng nước mưa cần có là 1200 - 2000mm. Cây Robusta ưa khí hậu nóng ẩm, lượng mưa hàng năm thích hợp là từ 2.000 – 2.500 mm. Lượng nước này sẽ phân bố trong suốt thời kỳ sinh trưởng, ra hoa, kết trái của cây. So với cây Robusta thì Arabica chịu hạn tốt hơn.
Bên cạnh đó, yêu cầu lượng nước cần cho cây còn phụ thuộc vào các yếu tố như: chất lượng đất, độ che phủ, phương thức canh tác. Vì vậy, khi thực hiện phương thức canh tác đa tầng tán, giữ cỏ để giữ nước, chống chảy trôi dòng nước mà Xì Phố đang thực hiện sẽ phần nào đảm bảo lượng nước mà cây cà phê cần. Đồng thời, việc này sẽ giúp người nông dân hạn chế việc phải tưới quá nhiều nước hay nói cách khác là không bị lãng phí tài nguyên nước.
Nhiệt độ là yếu tố ảnh hưởng lớn đến quá trình sinh trưởng, tích lũy hương vị của cây cà phê.
Đối với giống Arabica, cây ưa khí hậu mát mẻ, sinh trưởng được ở khoảng nhiệt độ 5 – 30oC, nhưng thích hợp nhất là từ 15 – 24oC. Khi nhiệt độ trên 25oC sẽ làm giảm sự quang hợp, trên 30oC cây ngừng quang hợp và lá bắt đầu bị tổn thương nếu cứ tiếp tục kéo dài.
Đối với Robusta, nhiệt độ tối ưu nhất là từ 22 – 28oC. Cà phê Robusta chịu rét kém hơn Arabica. Khi nhiệt độ xuống dưới 10oC cây đã ngừng sinh trưởng và bị chết khi nhiệt độ xuống dưới 5oC.
Cây Arabica chịu nóng và ánh sáng tán xạ kém hơn so với cây Robusta. Với những nơi có nhiệt độ cao, ánh sáng mặt trời dồi dào, luôn cần phải trồng thêm cây che bóng để điều hòa nhiệt độ, điều hòa quang hợp và giúp trái cà phê chín chậm, tích lũy hương vị.
Độ ẩm là yếu tố ảnh hưởng lớn đến quá trình sinh trưởng của cây cà phê. Khi độ ẩm thích hợp sẽ làm giảm sự mất nước của cây, độ ẩm quá thấp sẽ làm cây dễ mất nước, khô héo và kém phát triển. Đối với cây Arabica, độ ẩm thích hợp là 70%, với cây Robusta là 80%.
Độ ẩm không khí càng giữ vai trò quan trọng trong mùa cà phê nở hoa. Bởi, khi độ ẩm thấp kèm theo nhiệt độ cao, thiếu nước dẫn đến các nụ hoa bị khô héo, quả non bị rụng nhiều.
Chính những đặc tính của cây trồng dẫn đến những yêu cầu khác nhau về điều kiện tự nhiên. Muốn có cà phê đạt chất lượng và năng suất tốt, đầu tiên luôn là được trồng ở những nơi thích hợp với chúng. Tiếp sau đó sẽ là câu chuyện về phương thức canh tác, quá trình thu hái và sơ chế lên men. Dựa trên những yêu cầu về điều kiện tự nhiên này, những farmer tại Xì Phố đã có những tác động phù hợp để cây cà phê sống nương vào thiên nhiên nhiều nhất, ít chịu tác động bởi bên ngoài. Và quá trình ấy của farmer cụ thể thế nào? Xì Phố sẽ chia sẻ ở một bài sau nhé.
Tham khảo: Primecoffea
---
Xì Phố Cafe
Cà phê canh tác tự nhiên
Fanpage: Xì Phố Cafe
IG: @xiphocafe
Hotline: 0971.999.197
“Cây muồng đen kiểu sinh ra để phù hợp với cây cà phê vậy đó. Tới mùa hoa cà phê nở, cây muồng đen bắt đầu thay lá mới giúp lượng ánh nắng vào khu...
Xem bài viết