Sự khác nhau giữa Fine Robusta đặc sản và Robusta thông thường 

2025-02-21T23:34:32-05:00 2025-02-21T23:34:32-05:00 https://xiphocafe.vn/blog/fine-robusta-dac-san-151.html https://xiphocafe.vn/uploads/blog/2025_02/fine_robusta_dac_san2.jpg

“Vì sao giá cà phê bên mình cao thế?” - Đây là câu hỏi mà nhiều người vẫn hỏi tụi mình khi lần đầu hỏi tư vấn cà phê đặc sản từ Xì Phố. Trong bài chia sẻ này, Xì Phố chỉ chia sẻ về những điểm khác nhau cơ bản về quá trình canh tác - sản xuất - rang xay mà Xì Phố đang làm so với cách sản xuất cà phê thông thường trên thị trường nói chung. Team không nói bạn nên chọn cà phê Xì Phố, bởi lựa chọn vẫn nằm ở sự phù hợp của mỗi thực khách. Nhưng ít nhất, nếu bạn chọn thưởng thức cà phê của Xì Phố bạn sẽ cảm thấy xứng đáng với đồng tiền mình đã bỏ ra và chia sẻ về cà phê Xì Phố với bạn bè của mình, kiểu như: “Ly cà phê này, không đơn thuần là thức uống đậm đắng mà có cả một câu chuyện về hành trình trước đó, hương vị cũng nhiều phần khác biệt với những gì mà bạn đã biết.”.

Xì Phố sẽ chia sẻ một số điểm cơ bản dưới đây để bạn có sự lựa chọn rõ ràng và dễ hiểu hơn:

1. Canh tác cà phê

Dù với cà phê Arabica hay Robusta, Xì Phố đều lựa chọn những vườn canh tác giống cà phê bản địa như Robusta sẻ trồng tại vườn nhà Dũng, vườn nhà Cường, vườn nhà Quang, vườn nhà chị La,... tại vùng trồng Đắk Lắk. Robusta sẻ hạt nhỏ nhưng rắn chắn, hương thơm ngọt và vị đậm đà. Điều này khác với những giống cà phê phổ biến được lai tạo hiện nay, tuy hạt to và năng suất vượt trội nhưng hương vị lại kém hơn rất nhiều so với giống cà phê cũ. 
 

Về mô hình canh tác, Xì Phố lựa chọn canh tác tự nhiên theo mô hình vườn rừng. Đó là hình thức trồng đan xen nhiều tầng cây, đa dạng hệ sinh thái cho khu vườn, giúp nền đất khỏe để cây cà phê sinh trưởng khỏe mạnh. Hơn hết, với hình thức này, cây cà phê được lớn lên tự nhiên, loại bỏ sự phụ thuộc của phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật. Đây có lẽ là điểm khác biệt lớn nhất về cách canh tác của Xì Phố so với những vườn cà phê khác. Bởi hầu hết các vườn cà phê hiện nay đều canh tác độc canh, sử dụng nhiều phân thuốc hóa học. 

Cũng bởi cà phê Fine Robusta đặc sản hay Specialty Arabica của Xì Phố canh tác dưới những tán cây nên thời gian chín chậm hơn, có sự tích lũy được nhiều dưỡng chất bên trong hạt. Điều này góp phần tăng thêm hương - vị trong mỗi hạt cà phê, mỗi ly cà phê mà bạn thưởng thức.

2. Quá trình thu hái - sơ chế

- Về thu hái

Nông trại cà phê đặc sản Xì Phố 100% lựa chọn hái chín, lựa quả bằng tay thủ công. Bởi thế, thời gian thu hoạch thường kéo dài 3-4 tháng so với cách thu hái xô cả quả xanh quả chín nhưng cà phê thông thường. 

Cũng như nhiều loại trái cây khác, quả chín luôn thơm ngon - ngọt, chất lượng hơn cả so với những quả còn xanh. Bạn đồng ý với điều này của tụi mình phải không nào? Với cà phê cũng vậy, hái quả chín chính là để chất lượng cà phê hương vị được tuyệt vời và đồng đều nhất. Dẫu cách thu hoạch này cực hơn rất nhiều so với cách hái tuốt quả xanh quả chín như cà phê đại trà trên thị trường. 

- Quá trình sơ chế (làm khô cà phê để bảo quản)

Với cà phê thông thường, hầu hết các nhà vườn sau khi thu hái sẽ bán lại cho các đại lý thu mua hoặc tiến hành làm khô bằng cách phơi trực tiếp trên nền bê tông hoặc trên nền đất trải bạt. 

Có lẽ bạn không biết, cà phê sau khi thu hái luôn lẫn nhiều tạp chất: cành, lá, đất, đá, cà phê bị sâu hư hại hoặc không có nhân hạt,... Với cách sơ chế thông thường, cà phê và hỗn hợp tạp chất trên sẽ cùng được làm khô. 

Với những người nông dân Xì Phố, họ không làm như vậy. Có một “nốt trầm” trong bản nhạc mùa sơ chế cà phê mà ít người biết đến đó là quá trình chuẩn bị trước khi đưa những mẻ cà phê chính thức vào việc sơ chế lên men - đó là rửa sạch và loại bỏ tạp chất. Thay vì làm khô lẫn cà phê và tạp chất thì người nông dân Xì Phố lựa chọn làm sạch, không chỉ loại bỏ tạp chất mà còn lần nữa nhặt bỏ những quả cà phê còn xanh trước khi đưa vào quá trình sơ chế lên men. 

Quá trình sơ chế Fine Robusta đặc sản hay Specialty Arabica không đơn thuần chỉ là phơi cho khô mà còn là kỹ thuật sơ chế khắt khe, buộc người nông dân phải đầu tư máy móc, cơ sở vật chất và kiến thức - kinh nghiệm để có được những mẻ cà phê sơ chế đạt chất lượng hương vị hảo hạng nhất.





Qua mỗi năm, nông trại Xì Phố đều cố gắng cải tiến công đoạn này để việc sơ chế diễn ra đồng đều chất lượng và không ngừng cải tiến hương vị. Những máy móc, cơ sở vật chất được đầu tư như: máy tách vỏ cà phê không dùng nước, hệ thống giàn phơi thông thoáng, nhà kính để giữ gìn quá trình cà phê được làm khô không bị nấm mốc do nắng mưa thất thường. Nếu máy móc hay cơ sở vật chất có thể mua được bằng tài chính thì có những yếu tố còn khó khăn gấp nhiều lần chính là kiến thức - kinh nghiệm, để có được kinh nghiệm sơ chế lên men tốt nhất, người nông dân buộc phải bền bỉ làm qua mỗi năm, qua từng mùa vụ đúc rút kinh nghiệm và học hỏi. Có như vậy, mới không ngừng cải thiện được chất lượng. 

3. Quá trình rang - xay

Tưởng như chỉ dừng ở bước thu hái - sơ chế đã thấy kỳ công nhưng để đạt được chất lượng Fine Robusta đặc sản hay Specialty Arabica hảo hạng, quá trình ấy còn phải tiếp tục ở việc chọn lọc nhân xanh, rang - xay cà phê trước khi gửi đến thực khách. 

Nếu cà phê thông thường, sau khi tách bỏ lớp vỏ trấu chỉ còn nhân hạt, cà phê sẽ được đưa ngay vào những máy rang thì trong tiêu chí đánh giá Fine Robusta đặc sản hay Specialty Arabica phải trải qua việc chấm điểm cà phê nhân xanh. Trong cà phê đặc sản bắt buộc không được xuất hiện những khiếm khuyết về hạt. Tiêu chí đánh giá dựa trên 2 nhóm lỗi: 

 

(1) Primary defect: đây là một trong những lỗi nặng phổ biến trong cà phê nhân xanh Robusta. Cụ thể: Full black (cà phê hạt bị đen hoàn toàn), Foreign matter (có vật thể lạ trong sample cà phê), Fungus or Mold (cà phê bị mốc hoặc nấm), Severe insect damage (hạt cà phê bị sâu hại).
 

(2) Secondary defect: là một số lỗi nhỏ còn lại hoặc lỗi một phần hạt cà phê như: Broken/Chipped (Hạt cà phê bị vỡ), Partial black (hạt cà phê bị đen một phần), Partial insect damage (hạt cà phê bị sâu hại một phần).

Ở xưởng rang Xì Phố, việc chọn lọc loại bỏ hạt lỗi trong cà phê nhân xanh và phân sàng kích cỡ hạt là công đoạn vô cùng quan trọng trước khi cà phê được đưa vào lồng rang. Anh thợ rang Xì Phố cũng giống với người nông dân trong hành trình sản xuất cà phê đặc sản này, chính là đầu tư cơ sở vật chất và quá trình tích lũy kinh nghiệm để thực hiện việc rang cà phê đạt chất lượng đồng đều, đánh thức được hoàn toàn những phẩm chất hương vị tốt nhất có trong mỗi nhân hạt. Quá trình này, có lẽ Xì Phố sẽ chia sẻ chi tiết hơn để bạn có cái nhìn trực diện và chi tiết việc rang cà phê vừa như một nghệ sĩ, vừa như một chuyên gia. 
 

Xì Phố Cafe vừa đi qua những công đoạn cơ bản trong hành trình đưa hạt Fine Robusta đặc sản và Specialty Arabica đến thực khách để bạn có thể hiểu hơn “Vì sao cà phê Xì Phố có giá khác cà phê thông thường.”. Hành trình ấy còn nhiều thách thức, nhưng Xì Phố vẫn kiên định chọn làm và cố gắng làm tốt hơn qua mỗi năm. Bởi Xì Phố yêu hạt cà phê Việt, tin rằng chúng ta - mỗi thực khách yêu cà phê đều được trải nghiệm những ly cà phê có hương vị thơm ngon. Bên cạnh đó, còn là tình yêu với những mảnh vườn xanh tươi rợp bóng mát, là tình yêu và sự trân trọng trọn vẹn với mẹ thiên nhiên. Chúng mình tin vào sự vận hành của tự nhiên và tin vào những điều tuyệt vời mà thiên nhiên ban tặng - như những cây cà phê được lớn lên khỏe mạnh dưới những tán cây rừng.