Nước - Trong canh tác cà phê

2023-07-22T04:06:57-04:00 2023-07-22T04:06:57-04:00 https://xiphocafe.vn/blog/nuoc-trong-canh-tac-ca-phe-65.html https://xiphocafe.vn/uploads/blog/2023_07/z3641591779216_fb2d05b37d429c860251ffc24d8ce4b7.jpg

 

Cà phê là loại cây trồng ưa ẩm, cần nhiều nước để sinh trưởng, đặc biệt là thời gian ra hoa, đậu quả. Để hiểu hơn về vai trò của nước với cây cà phê, tụi mình đã chia sẻ đôi điều ngay dưới đây.

1. Vai trò của nước trong canh tác cà phê

“Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống” - câu nói này có lẽ đúng với mọi cây trồng. Với cà phê cũng vậy, nước giữ vai trò quan trọng hàng đầu trong tiến trình sinh trưởng và phát triển của cây, giúp cây lớn lên khỏe mạnh, đầy sức sống. 
 

Cà phê là cây ưa ẩm nên luôn cần môi trường đủ nước để sinh trưởng. Đặc biệt, nước càng giữ vai trò quan trọng rõ rệt vào mùa cà phê ra hoa - kết trái.

Vào độ tháng 2, tháng 3 khi hoa cà phê bắt đầu nở, cây cà phê cần cung cấp đủ lượng nước để ra hoa đồng loạt và đủ nước vào giai đoạn đậu quả, nuôi trái non. Điều này giúp quá trình ra hoa đậu quả đạt chất lượng và năng suất tốt. Nếu tưới không đủ sẽ khiến hoa ra không đồng đều, không đủ nước nuôi trái. Hoặc tưới quá nhiều, tưới không đúng lúc cũng khiến cây cà phê gặp vấn đề khi ra hoa (tưới nhiều, hoa nở liên tục sẽ khiến đậu quả kém), dư thừa lượng nước không cần thiết.

2. Lượng nước và thời điểm tưới nước cho cây cà phê

 

Thời điểm tưới lần đầu khi nụ hoa đủ dài, có màu trắng ngà và lá đã bắt đầu héo vào ban ngày. Lúc này, cây cà phê cần lượng nước để hoa nở đồng đều. Lưu ý không tưới quá sớm khiến hoa nở không đồng loạt với nhau, ảnh hưởng đến quá trình ra trái sớm khiến cà phê khi chín cũng sẽ không đồng đều. Hoặc khi tưới quá muộn, khi hoa cà phê đã nở cũng khiến tình trạng hoa nở không đồng đều, không có lượng nước kịp thời cung cấp cho giai đoạn sinh trưởng này.

 

Lượng nước tưới cho cà phê sẽ có sự khác nhau, tùy theo điều kiện thời tiết, từng khu vực, điều kiện canh tác của mỗi vườn. Có thể 3 - 4 đợt/ năm hoặc 1-2 đợt tưới/năm.

“Lượng nước tưới đủ đảm bảo đáp ứng cho nhu cầu ra hoa, đậu quả và chống chịu được với điều kiện khô hạn, không thừa và cũng không thiếu. Tưới vừa đủ góp phần giảm chi phí giá thành, bảo vệ môi trường sinh thái. Căn cứ vào sự phân bố bộ rễ của cây cà phê, phân bố chủ yếu ở tầng 0 – 30 cm. Vì vậy chỉ cần tưới lượng nước đạt ở độ sâu tối đa 30 – 35 cm là phù hợp.” Hiệp hội cà phê BMT, 2021

 

Do vậy, việc tưới nước cho vườn cà phê bao nhiêu là đủ? Tưới bao nhiêu lần trong năm? Tưới vào những thời điểm nào? Tất cả phụ thuộc rất lớn vào sự quan sát, kinh nghiệm làm vườn của người nông dân.  Điều này không thể tích lũy khi đi hỏi ở nơi khác hay chỉ trải qua một mùa vụ mà phải qua rất nhiều mùa hoa cà phê nở và kết trái mới có được sự điều chỉnh hợp ý cho vườn cà phê của mình.

3. Ý nghĩa của việc trồng đa dạng tầng tán trong việc giữ nước

 

Có một điều vô cùng quan trọng khi tưới nước cho cây cà phê đó là nguồn nước sử dụng. Trên thực tế, có rất nhiều nông hộ trồng cà phê tưới thừa lượng nước cho cây cà phê. Chưa kể, với những vườn trồng cà phê độc canh, lượng nước để tưới cho cà phê vô cùng lớn, bởi khi mùa khô hạn kéo dài, đất trống sẽ không có khả năng giữ nước nên nếu không tưới nước kịp thời sẽ không chỉ ảnh hưởng đến quá trình ra hoa mà còn ảnh hưởng đến việc sinh trưởng của cây. 

 

Điều đó dẫn đến như hệ lụy: lãng phí nước, tiêu tốn nhiên liệu cho việc tưới nước. 

 

Trước thách thức về biến đổi khí hậu, những khó khăn về câu chuyện cung cấp nước cho cây cà phê vào mùa khô hạn kéo dài thì vườn cà phê đa dạng tầng tán chính là giải pháp. 
 

Lợi ích của vườn cà phê đa dạng tầng tán cây, bao gồm tầng cây thân gỗ che bóng, cây ở tầng thấp hơn và lớp cỏ phủ mặt đất:

- Cây che bóng và che bề mặt đất sẽ khiến đất luôn ẩm ướt, mát mẻ không bị khô hạn. Điều này khác với những vùng trồng độc canh, bề mặt đất sẽ rất nhanh bị khô buộc phải tươi nước liên tục.

- Tích trữ nước cho đất, cho cây. Không chỉ che mát cho đất, khi mưa xuống và ngày cả khi tưới nước cho cây, với hệ cây đa dạng đồng nghĩa bộ rễ đang dạng, sẽ giúp đất được giữ lại, dẫn vào lòng đất mà không bị rửa trôi đi nơi khác. 

- Rõ ràng, với những khu vườn ẩm ướt xanh mát, dù mùa khô hạn kéo dài cũng không phải vấn đề đáng lo ngại bởi đất đã đủ ẩm, đủ dinh dưỡng để nuôi cây mà bạn không cần “bơm” thêm nước từ bên ngoài để tưới tiêu.

- Những khu vườn đa dạng tầng tán sẽ chủ động được về nguồn nước nên thời gian tưới giữa các đợt cũng lâu hơn, tiết kiệm nước, tiết kiệm nguồn nhiên liệu.

Để hiểu hơn về cảm giác “ẩm, mát mẻ” của những khu vườn đa dạng tầng tán dễ chịu thế nào bạn có thể ghé thăm một khu rừng nào đó sẽ hiểu, hoặc một cuộc hẹn thăm các vườn cà phê đồng hành cùng Xì Phố. Tụi mình rất sẵn sàng để chia sẻ những điều thú vị của thiên nhiên cùng bạn.