Hạt cà phê - “Đi để trở về”

2025-05-16T22:59:29-04:00 2025-05-16T22:59:29-04:00 https://xiphocafe.vn/blog/hat-ca-phe-di-de-tro-ve-163.html https://xiphocafe.vn/uploads/blog/2025_05/484903496_1159812299272441_5455682357329083162_n.jpg

Ly cà phê vừa pha xong, hương thơm nồng ấm lan ra, quẩn quanh trong không khí mát dịu đầu ngày. Giây phút ngụm cà phê đầu tiên chạm lưỡi, có khi nào bạn nhận ra - ly cà phê không chỉ là thức uống màu cánh gián thơm đượm mà ở đó còn là một vòng đời. Một vòng luân hồi mộc mạc, thầm lặng mà sâu sắc. Chỉ từ một hạt cà phê nhỏ xíu mà mở ra cả một hành trình sinh - diệt - tái sinh kỳ diệu.

Từ lúc nằm yên trong lòng đất, rồi vươn mình thành cây xanh, bung hoa trắng nhỏ xíu, kết trái đỏ mọng. Người nông dân nâng niu thu hái, người thợ rang lắng nghe tiếng nổ tí tách trong trống rang, người pha thì chăm chút từng giọt và rồi chúng ta - người thưởng thức, cảm nhận được tất cả cái “vi diệu” đó qua một ly cà phê thơm phức.

Và hay nhất là: cà phê không kết thúc ở ly uống. Vỏ quả, bã cà phê… lại trở về làm phân bón, làm chất nuôi cây, như thể nó đang âm thầm viết tiếp vòng đời của chính mình, không ngừng nghỉ. Hạt cà phê - đi thật xa rồi lại trở về đất mẹ.

Hạt cà phê từng nằm yên trong lòng đất, được vùi giữa đất đỏ và mảnh vụn lá mục. Mùa mưa đến, những giọt nước đầu mùa đánh thức mầm sống, hạt bắt đầu vỡ lớp vỏ cứng, nhú lên một mầm xanh. Ngày qua ngày, mầm xanh mảnh khảnh vươn thành cây cứng cáp rồi cao lớn dần trong nắng gió cao nguyên - nơi không khí trong veo và đất thì đậm mùi phù sa cũ kỹ.

Đến mùa hoa, cả vườn cà phê như bừng tỉnh. Những bông hoa nhỏ li ti màu trắng muốt nở rộ, mỏng manh như khói, thơm nồng nàn thoảng bay đi xa. Hoa tàn - kết trái. Trái cà phê lúc non có màu xanh lục, rồi dần dần chuyển màu đỏ, cam, hồng, tím lịm, ẩn hiện sau tán lá. Người nông dân sẽ biết khi nào là lúc đến mùa cà phê chín để sẵn sàng vào thu hoạch. Họ bước vào vườn lúc tinh mơ, khẽ khàng tách từng quả chín nhất khỏi cành, như thể gom từng chút tinh túy thơm lành của cây cà phê và của đất trời vào chiếc rổ nhỏ mang theo.

Trái cà phê được đưa về sơ chế, tách vỏ, rửa sạch, phơi khô. Rồi đến một xưởng rang nhỏ, nơi có người thợ đang chờ đợi. Người thợ lặng lẽ lắng nghe tiếng nổ tí tách đầu tiên trong trống rang - thứ âm thanh giống như tiếng thì thầm của hạt khi được đánh thức. Mỗi cú nổ là một lớp hương được mở ra. Khói bốc lên, mùi thơm hăng hăng ngai ngái ban đầu dần mềm lại, chuyển sang ngọt dịu như chocolate, thoảng chút hương trái cây, chút gỗ cháy, chút đất sau mưa. Lúc ấy, cà phê đã sẵn sàng kể chuyện.

Và người pha, dù là barista hay thực khách tại nhà, sáng sớm vừa tỉnh ngủ cũng đều là người nối tiếp câu chuyện ấy. Ta rót nước, chờ đợi, lặng lẽ nhìn những giọt cà phê rơi xuống, chậm rãi như một buổi sương sớm đang tan ra trên mái tôn. Ly cà phê trên tay, ta đâu chỉ đang thưởng thức mà còn đang lắng nghe một bản giao hưởng của đất, của người, của thời gian. 

Bạn có biết! Hành trình của hạt cà phê vẫn chưa dừng lại khi ấy. Vỏ quả cà phê sau sơ chế chưa từng bị vứt bỏ, với cà phê đặc sản được thu hái chín - vỏ quả có thể làm trà cascara - trà vỏ cà phê với hương thơm dịu vị chua thanh. Còn bã cà phê sau pha cũng không trở thành rác. Chúng được mang đi ủ mục, lên men, tái sinh thành phân bón, thành chất mùn, thành nguồn sống mới trong đất để nuôi dưỡng những cây xanh khác. Vòng đời hạt cà phê - nhẹ nhàng mà sâu xa, một vòng đời lặng lẽ khép lại rồi mở ra một mầm sống khác.

Một bài học từ hạt cà phê: không có gì thật sự mất đi. Mọi thứ chỉ đang âm thầm chuyển hóa, như hạt cà phê -  từ đất mẹ lớn lên, đi rồi lại trở về.