Trong một chia sẻ về canh tác tự nhiên mà tụi mình được học hỏi, có một câu nói đại ý thế này: "Đất luôn sẵn sàng sinh sôi, giàu dinh dưỡng trở lại, ngay cả khi con người có cho xuống nó bao nhiêu phân thuốc hóa học đi chăng nữa." Chia sẻ này làm tụi mình hiểu rằng, đất mẹ luôn sẵn sàng chỉ là tụi mình chịu học chịu làm học hay không mà thôi. Bởi vậy, khi xây dựng vườn cà phê canh tác tự nhiên mỗi nông trại của Xì Phố đều bắt đầu từ những việc rất nhỏ. Như là đa dạng cây trồng thay vì chỉ trồng độc canh như nhiều khu vườn khác. Và ở vườn cà phê của tụi mình có những cây gì để hồi sinh sức sống của đất mẹ? Bạn cùng tìm hiểu trong bài chia sẻ dưới đây nhé.
Ở hầu hết các vườn của Xì Phố đều bắt đầu từ việc phục hồi lại hệ sinh thái vốn có của đất. Đó là đa dạng hệ vi sinh vật, côn trùng như giun dế, đa dạng bộ rễ, tạo độ tơi xốp và thông thoáng cho đất.
Khu vườn xanh mát đa dạng các loài cây
Công cuộc phục hồi sẽ tùy thuộc vào điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng của mỗi nhà vườn. Ví dụ như: đất tại vườn của chị La (Eahleo Đăk Lăk) do trước kia đã dùng quá nhiều hóa chất nên đất khô cằn cỗi, thiếu sức sống, để phục lại đất của vườn chị La bắt đầu từ việc để đất nghỉ ngơi, phục hồi bằng các loại cây sinh khối. Cây sinh khối của chị bao gồm các loại cỏ bản địa, trồng chuối, thêm một số cây ăn trái bản địa khác… Hay như vườn nhà Cường tại Krông Năng, nhà vườn lựa chọn để cỏ và quản lý cỏ bản địa đồng thời cắt tỉa các cây lớn trong vườn để tạo sinh khối, tăng nguồn phân hữu cơ cho đất. Đồng thời, loại bỏ việc dùng phân thuốc hóa học.
Việc để cỏ, cắt tỉa cây sẽ tạo lớp phủ bề mặt điều này sẽ giúp đất được giữ ẩm, hạn chế xói mòn, tạo điều kiện để các loài vi sinh vật phát triển. Mỗi ngày, từ đất thoái hóa sẽ dần phục hồi với sự sống liên tục sinh sôi bên trong đất, là nền tảng cho các loài thực vật phát triển.
Cây gỗ dầu 1 tuổi rưỡi cao khoảng 2m
Một số cây gỗ khác mới được trồng
Xì Phố hướng đến trồng cà phê canh tác tự nhiên dưới tán rừng, điều đó không phải nông trại của Xì Phố đã là rừng vốn có mà cần xây dựng mới thành. Với mô hình này, mỗi nhà vườn sẽ xây dựng bộ khung cho khu vườn bắt đầu từ cây cao nhất. Như chia sẻ về hệ thống tầng tán trong vườn rừng, thì tầng cao nhất sẽ trồng các cây lấy gỗ. Các vườn của Xì Phố hiện đang trồng các loại cây: cây giáng hương, cây trắc, cây gỗ dầu, cây muồng đen,...
Sau tầng cao nhất là trồng cây lấy gỗ, các anh chị nhà vườn sẽ trồng thêm cac loại cây thuộc tầng thấp hơn như: cây chuối, cây ổi, cây vú sữa, cây cam,... Các loại cây này sẽ tạo thêm sự đa dạng tầng tán, lấy sinh khối, tạo thêm năng lượng sống động cho cả khu vườn.
Cây ăn trái như ổi, vú sữa, chuối...
Tiếp đến, vườn sẽ trồng thêm cây thảo dược như đinh lăng. Đinh lăng là cây có nhiều tác dụng, không chỉ đối với canh tác tự nhiên mà còn là cây thuốc quý cho mọi nhà đặc biệt là phần củ của cây.
Cây đinh lăng ở vườn
Bên cạnh đó, mỗi nhà vườn sẽ đa dạng các loài cây ở tầng thấp, cây phủ mặt đất để tăng độ che phủ và sinh khối cho đất.
“Chúng ta tạo nên được những khu rừng không?” Câu hỏi ấy Xì Phố vẫn đang tìm câu trả lời trên một số vườn cà phê của mình. Hiện tại, để tạo được khu vườn đa tầng tán và mục tiêu tương lai là hệ sinh thái vườn rừng, Xì Phố đã đưa những cây trồng cho các khu vườn của mình, gồm cây rừng, cây ăn trái, cây dược liệu, phát triển thảm thực vật phủ bề mặt đất. Mỗi nhóm cây sẽ đảm nhiệm một tầng tán nhất định.
Con người tuy là phần nhỏ của thiên nhiên nhưng cũng không thể phủ nhận những bứt phá bất ngờ. Và Xì Phố đặt niềm tin ấy ở những farmer đang cần mẫn mỗi ngày, xây dựng khu rừng từ những cây trồng ngay trên mảnh đất đang canh tác. Hiểu đúng cây nào cần, hiểu đủ cần bao nhiêu và đưa tình yêu vào để nuôi dưỡng cây trồng lớn lên. Và sau cùng là mang cà phê canh tác tự nhiên dưới tán rừng đến với mỗi khách hàng.
---
Xì Phố Cafe
Cà phê canh tác tự nhiên
Fanpage: Xì Phố Cafe
IG: @xiphocafe
Hotline: 0971.999.197
Không chỉ có ong bướm, chim chóc hay giun cày xới trong đất, ở khu vườn tự nhiên còn nhiều điều thú vị hơn thế. Bạn cùng tụi mình dùng một chiếc kính...
Xem bài viết
Bạn có bao giờ đặt ra câu hỏi vì sao cà phê Arabica chỉ xuất hiện ở một số vùng trồng như Sơn La, Quảng Trị, Lâm Đồng của Việt Nam hay cà phê Robusta...
Xem bài viết