Đất - Nơi bắt nguồn sự sống

2023-05-25T05:02:34-04:00 2023-05-25T05:02:34-04:00 https://xiphocafe.vn/blog/dat-noi-bat-nguon-su-song-52.html https://xiphocafe.vn/uploads/blog/2023_05/z4373661839118_2468b42ad1a8e798dff17c1a460b328e.jpg

Ngồi nhớ lại những ngày đầu nhen nhóm ý định và rón rén tham gia vào các nhóm làm vườn thuận tự nhiên, vườn rừng, tụi mình đã bơi giữa mớ thông tin các tips để phòng tránh côn trùng, điều trị sâu bệnh một cách tự nhiên. Tụi mình càng đọc càng thấy ôi sao nhiều kỹ thuật quá. Thiên nhiên có vô vàn loài cây và vô số loại côn trùng, mỗi loại có một loài gây hại và thiên địch khác nhau, vậy thì học cho đến bao giờ mới thông thạo hết đây? Tụi mình bắt đầu tự hỏi: “Vậy cái gì là sợi chỉ đỏ để mình men theo?”. Ơn giời, cuối cùng thì cũng bắt được điều "chạm" nhất: tập trung vào nuôi đất và đất sẽ nuôi cây. Khi đất đầy đủ dinh dưỡng thì cây sẽ phát triển khỏe mạnh. Và khi cây khỏe mạnh thì tự nó có khả năng chống lại tác động của các loài côn trùng gây hại.
 

Đất nâng đỡ cây
 

Có bao giờ bạn tự hỏi tại sao người ta hay ví Đất là Mẹ - “Đất Mẹ” không?! Theo Thần thoại Hy Lạp thì vị nữ thần đầu tiên được sinh ra bởi Chaos (Hỗn mang) chính là Gaia – thần Mặt Đất với bầu sữa nở nan. Và từ Gaia đã sinh ra bầu trời đầy sao, biển cả, núi đồi hoang sơ - là nguồn gốc vô tận của tất cả các vị thần và loài người trên Trái Đất. Ngày nay, tuy chúng ta không được tiếp xúc với thần Gaia nhưng Đất vẫn ở đấy, rộng khắp, bao trùm và ôm lấy sự sống muôn loài như người Mẹ ôm lấy những đứa con của mình vậy.

Và riêng với những người nông dân, những khu vườn thì Đất chính là người Mẹ hiền, bầu sữa mẹ cung cấp dưỡng chất nuôi lấy sự sống muôn vàn loài trên và trong mảnh vườn ấy. Thế nên hiểu đất chính là hiểu mảnh vườn của mình, là điều quan trọng trong việc làm nông của chúng mình.


Để hiểu được, điều đầu tiên và quan trọng nhất chính là quan sát. Chúng mình sẽ quan sát dựa trên màu sắc của đất, tìm hiểu đặc tính đất quanh vùng, cảm nhận thông qua sờ chạm bằng đôi tay xem độ ẩm, sự tơi xốp thế nào, quan sát các sự sống đang tồn tại bên trong lòng đất (rễ cây, vi sinh vật, côn trùng,...), xem các loài cây cỏ đang hiện hữu trên mảnh vườn cũng giúp một phần trong việc hiểu tính chất đất của khu vườn. Có hiểu tình trạng hiện tại của đất vườn mình như thế nào thì chúng mình mới có thể tìm phương án cải tạo phù hợp nhất có thể.

Nếu nói rằng Đất có vai trò như thế nào đối với cây thì điều đầu tiên và quan trọng nhất là Đất làm nền cho cây mọc lên. Từ đất, những hạt mầm tách vỏ, đâm chồi và trưởng thành.
 

Bên cạnh đó, như người mẹ hiền nuôi con bằng dòng sữa mát lành, đất nuôi cây bằng dinh dưỡng bên trong mình, cung cấp nước cũng như oxi giúp cây sinh trưởng và phát triển. Vì thế, để cây khỏe thì không thể nào không nuôi đất.

 

Cây ôm lấy đất
 

Với tụi mình, những cái cây như những đứa con vây quanh ôm lấy người mẹ đất hiền yêu quý vậy. Mặt đất, nếu không có cây thì sẽ trở nên khô cằn biết mấy. Cây như một lớp đệm giúp giữ ẩm, nhờ có cây che phủ mà nước mưa hay sương đêm được giữ lại, thấm vào lòng đất. Những rễ cây đâm xuyên vào lòng đất ở các tầng khác nhau giúp cho nước mưa hay các chất dinh dưỡng di chuyển từ bề mặt vào lòng đất ở các độ sâu khác nhau làm đất màu mỡ hơn, nuôi dưỡng sự sống hàng trăm ngàn triệu loài sinh vật sống trên mặt đất và trong lòng đất mẹ.




 

Vào mùa khô, bạn sẽ dễ dàng quan sát được sự khác biệt rõ rệt giữa những nơi đất có cây che phủ và đất trọc. Có thể nói đây là thời điểm hoàn hảo để quan sát đất sống và đất chết. Còn nhớ hôm, tụi mình đi thăm vườn giữa mùa khô, trời đã ngớt mưa độ vài tháng, vậy mà khi chạm đến lớp đất dưới những bụi cỏ, tụi mình đã sung sướng rơn người, xúc động vì cái ẩm ẩm, tơi tơi của phần đất được bảo vệ bởi cây cỏ. Nó khác hoàn toàn với lớp đất trơ ra, khô cứng và không có sự sống ở những chỗ bị đàn gà bơi đến nổi cỏ không mọc nổi.
 

Cũng khó có thể giải thích được bằng lời, chỉ cần bạn quan sát, sờ chạm và cảm nhận. Hơn nữa, ở những mảnh vườn canh tác theo mô hình vườn rừng của Xì Phố thì một số cây sinh khối được cắt tỉa định kì và dùng phủ lên mặt đất. Đất nuôi dưỡng cây và cây được cắt tỉa để trả sinh khối trở về dung dưỡng lại đất ngày càng tốt hơn. Khi cây được các vi sinh vật trong đất phân giải sẽ dần dần phân hủy thành lớp mùn đầy dinh dưỡng, tiếp tục một vòng dưỡng nuôi những sự sống khác trong vườn. Một mảnh đất khỏe mạnh chính là nơi sức sống chẳng ngừng sinh sôi với đa dạng các loài cây, đa dạng các sinh vật sống.
 

Vậy đấy, ĐẤT và CÂY tuy hai mà một, CÂY với ĐẤT tuy một mà hai bạn nhỉ?!

“Như cây mọc lên từ đất, phải đủ chất thì nó mới mọc cành

Học cách bón thêm hạnh phúc, để cành đó mọc ra những điều lành” – Đen Vâu 
---

Xì Phố Cafe

Cà phê canh tác tự nhiên

Fanpage: Xì Phố Cafe

IG: @xiphocafe

Hotline: 0971.999.197